Hoofdstuk 22 De Ontwenningsperiode

Gedurende maximaal drie weken na je laatste sessie kun je worden blootgesteld aan afkickspijnen. Deze bestaan uit twee heel verschillende maar toch duidelijke factoren:

1. Dopamine-ontwenningsverschijnselen: Een leeg, onzeker gevoel, vergelijkbaar met honger, dat zich uit in cravings of het gevoel dat je ‘iets moet doen’.

2. Psychologische triggers: Bepaalde externe prikkels zoals reclames, online browsen, telefoongesprekken, enzovoort.

Als je deze twee factoren niet begrijpt of onderscheidt, wordt het lastig om succesvol te stoppen met alleen wilskracht. Dit is ook waarom velen terugvallen in de valkuil. Hoewel de dopamine-ontwenning geen fysieke pijn veroorzaakt, moet je de kracht ervan niet onderschatten. We spreken bijvoorbeeld over ‘hongerpijn’ als we een dag zonder eten zitten. Je maag kan rommelen, maar er is geen echte fysieke pijn. Toch is honger een sterke kracht, en we kunnen behoorlijk prikkelbaar worden als we van voedsel worden beroofd. Hetzelfde geldt wanneer ons lichaam hunkert naar een dopaminestoot, maar het verschil is dat ons lichaam eten nodig heeft, geen vergif. Met de juiste instelling zijn ontwenningsverschijnselen makkelijk te overwinnen en verdwijnen ze snel.

Na een paar dagen stoppen met de wilskrachtmethode, verdwijnen de cravings voor dopamine al snel. Het tweede probleem — hersenspoeling — veroorzaakt echter moeilijkheden. De gebruiker heeft zichzelf aangeleerd om op bepaalde momenten en gelegenheden de ontwenningsverschijnselen te verlichten, wat zorgt voor een associatie van ideeën (“Ik heb een erectie, dus ik moet porno kijken” of “Ik lig in bed met mijn laptop, dus ik moet een sessie doen om me goed te voelen”). Dit effect is vergelijkbaar met een auto: in je vorige auto zat de richtingaanwijzer links, maar in je nieuwe auto zit die rechts. Je weet dat het anders is, maar toch zet je de ruitenwissers aan in plaats van de richtingaanwijzer, en dit blijft een paar weken gebeuren.

Het stoppen werkt op een vergelijkbare manier: in de eerste dagen werkt het triggermechanisme op bepaalde momenten. Je denkt aan een sessie, dus is het essentieel om de hersenspoeling vanaf het begin aan te pakken, zodat deze triggers en signalen snel verdwijnen. Met de wilskrachtmethode denkt de gebruiker dat hij iets opoffert, waardoor hij mokt en wacht tot de drang verdwijnt. Dit werkt het tegenovergestelde van het verwijderen van deze triggers, en versterkt ze juist. Evenzo, bij het ‘goeroe-denken’, vraagt de gebruiker zich af wanneer hij een soort god zal worden en verwacht hij zelfs dat hij deze gedachten niet meer zal hebben, wat leidt tot zelfafwijzing en falen.

Een veelvoorkomende trigger is tijd alleen doorbrengen, vooral bij sociale evenementen met vrienden. De ex-gebruiker die andere methoden gebruikt om te stoppen, voelt zich al ellendig omdat hij zich beroofd voelt van zijn gebruikelijke ‘steunpilaar’ of plezier. Zijn vrienden zijn met hun partners en vertonen intimiteit. De gebruiker is ofwel single, of heeft geen seks met zijn partner, en kan nu niet meer genieten van wat een leuke sociale gelegenheid zou moeten zijn. Zijn hersenen leiden hem terug naar porno, wat gemakkelijker lijkt dan proberen zijn partner te verleiden.

Omdat hij seks ziet als essentieel voor zijn welzijn, krijgt hij nu een drievoudige klap, en de hersenspoeling wordt eigenlijk versterkt. Als hij volhoudt, accepteert hij uiteindelijk zijn situatie en gaat verder met zijn leven. Maar een deel van de hersenspoeling blijft bestaan. Het meest zielige aspect is dat de gebruiker, zelfs na jaren, nog steeds verlangt naar ‘één laatste bezoek aan het harem’ op bepaalde momenten. Hij hunkert naar een illusie die alleen in zijn hoofd bestaat en martelt zichzelf onnodig.

Zelfs bij de EasyPeasy-methode is reageren op triggers de meest voorkomende valkuil. De ex-gebruiker ziet internetporno vaak als een soort placebo of suikerpil, denkend: “Ik weet dat porno niets voor me doet, maar als ik denk dat het helpt, zal het op bepaalde momenten toch nuttig zijn.” Een suikerpil kan, hoewel het fysiek niet helpt, een krachtig psychologisch hulpmiddel zijn om echte symptomen te verlichten, en is dus voordelig. Internetporno en gewoonte-masturbatie zijn echter geen suikerpillen. Waarom niet? Porno creëert de symptomen die het verlicht en stopt uiteindelijk helemaal met ze te verlichten.

Je zult het effect beter begrijpen wanneer je het vergelijkt met een niet-gebruiker of iemand die al jaren succesvol is gestopt. Neem het voorbeeld van een gebruiker die zijn partner verliest. Het is vrij normaal dat men in zulke situaties goedbedoeld zegt: “Neem één keer een kijkje in het harem, dat zal je helpen kalmeren.” Als het aanbod wordt geaccepteerd, zal het echter geen kalmerend effect hebben, omdat er geen dopamineverslaving is en dus geen ontwenningsverschijnselen. In het beste geval geeft het ze een kortstondige psychologische opkikker.

Zelfs nadat de sessie voorbij is, blijft het oorspronkelijke probleem bestaan. Sterker nog, het probleem wordt verergerd, omdat de persoon nu te maken krijgt met ontwenningsverschijnselen en een keuze moet maken: deze doorstaan of opnieuw naar een sessie grijpen om zo de keten van ellende opnieuw te starten. Het enige wat porno bood, was een korte mentale opkikker, iets dat ook bereikt had kunnen worden met een boek of een goede (of zelfs slechte) film. Vele niet-gebruikers en ex-gebruikers zijn door zulke situaties opnieuw verslaafd geraakt.

Wees je ervan bewust: je hebt die dopaminestoot niet nodig en door het te blijven zien als een soort steunpilaar, blijf je jezelf alleen maar martelen. Er is geen reden om ellendig te zijn.

Orgasmes vormen geen basis voor goede relaties, ze kunnen ze zelfs vaak verpesten. Onthoud ook dat openbare uitingen van affectie niet altijd betekenen dat mensen van elk moment genieten; intimiteit wordt het best beleefd in privé, waar partners zich vrij kunnen voelen zonder schaamte. Je hoeft geen dopamineverslaafde te zijn die dit ervaart door orgasmes. Als het gebeurt als een natuurlijk gevolg van gebeurtenissen in het leven, is dat prima, maar geniet van de momenten en het leven ook zonder.

Na het loslaten van het idee dat porno op zichzelf plezierig is, denken veel gebruikers: “Was er maar schone internetporno.” Er is zachte porno, maar iedereen die het probeert, ontdekt al snel dat het tijdverspilling is. Maak jezelf duidelijk dat de enige reden waarom je porno gebruikte, was voor de dopaminestoot. Zodra je de craving voor dopamine kwijt bent, heb je geen behoefte meer om je online harem te bezoeken.

Of de ontwenningsverschijnselen nu voortkomen uit echte dopamineonttrekking of door triggers en cues, accepteer het. De fysieke pijn is er niet, en met de juiste instelling is het geen probleem. Maak je geen zorgen over de ontwenningsverschijnselen zelf, het gevoel is niet slecht. Het is de associatie met verlangen en het gevoel van ontbering dat het probleem vormt. In plaats van erover te piekeren, erken het: “Ik weet wat dit is, het is de ontwenningspijn van porno. Dit is wat gebruikers hun hele leven lijden en wat hen verslaafd houdt. Niet-gebruikers hebben geen last van deze pijnen, het is een van de vele kwaden van deze leugenachtige verslaving. Is het niet geweldig dat ik deze kwaal uit mijn hersenen aan het verwijderen ben!”

Met andere woorden, de komende drie weken zul je een lichte trauma in je lichaam ervaren, maar gedurende die weken, en voor de rest van je leven, gebeurt er iets wonderbaarlijks. Je verlost jezelf van een vreselijke ziekte, met voordelen die de tijdelijke trauma’s ruimschoots overtreffen. Je zult zelfs van de ontwenningsverschijnselen kunnen genieten. Ze zullen momenten van plezier worden, zoals een spannend spel waarbij je de pornografische lintworm in je lichaam aan het uithongeren bent. Je moet hem drie weken uithongeren, terwijl hij probeert je in de val te lokken om hem in leven te houden.

Soms zal hij proberen je ellendig te maken. Soms word je verrast. Je krijgt een porno-URL toegestuurd of komt iets tegen online en vergeet dat je gestopt bent, waardoor je je even onthand voelt als je het je herinnert. Wees voorbereid op deze trucs en, wat de verleiding ook is, bedenk dat deze er alleen is vanwege het monster in je lichaam, en elke keer dat je de verleiding weerstaat, geef je het een dodelijke klap in de strijd.

Wat je ook doet, probeer porno niet te vergeten. Dit is iets wat PMO-gebruikers die met wilskracht proberen te stoppen urenlang depressief maakt. Ze proberen elke dag door te komen in de hoop dat ze het uiteindelijk zullen vergeten. Het is zoals niet kunnen slapen — hoe meer je je zorgen maakt, hoe moeilijker het wordt. Hoe dan ook, je zult het niet kunnen vergeten. De eerste paar dagen blijft het ‘kleine monster’ je eraan herinneren, en je zult het niet kunnen vermijden. Zolang er laptops, smartphones en tijdschriften om je heen zijn, zullen er constante herinneringen zijn.

Het punt is dat je het niet hoeft te vergeten, omdat er niets slechts gebeurt. Sterker nog, er gebeurt iets fantastisch en wonderbaarlijks. En zelfs als je er duizend keer per dag aan denkt, geniet van elk moment en herinner jezelf eraan hoe geweldig het is om weer vrij te zijn. Herinner jezelf aan de pure vreugde dat je jezelf niet langer hoeft te martelen. Zoals eerder gezegd, zul je merken dat de cravings momenten van plezier worden, en je zult verrast zijn hoe snel je daarna porno zult vergeten.

Wat je ook doet, twijfel niet aan je beslissing. Zodra je begint te twijfelen, begin je te piekeren, en dat maakt het erger. Gebruik dat moment van piekeren en zet het om in een opkikker. Als de oorzaak depressie is, herinner jezelf er dan aan dat de porno die depressie veroorzaakte. Als een vriend je een URL stuurt, wees trots als je kunt zeggen: “Ik ben blij dat ik dat niet meer nodig heb.” Dit kan hen kwetsen, maar als ze zien dat het je niet stoort, zullen ze al half overgehaald zijn om zich bij je aan te sluiten.

Onthoud: je hebt ontzettend sterke redenen om in de eerste plaats te stoppen. Herinner jezelf aan de nadelen en vraag jezelf af of je echt het risico wilt nemen op het disfunctioneren van je lichaam en geest, en het feit dat je de rest van je leven onder een soort betovering zou leven. Let op de pogingen van het ‘kleine monster’ om de gevaren te bagatelliseren en onthoud vooral dat dit gevoel slechts tijdelijk is. Elk moment brengt je dichter bij je doel.

Sommige gebruikers zijn bang dat ze de rest van hun leven bezig zullen zijn met het omkeren van ‘automatische triggers’. Met andere woorden, ze denken dat ze zichzelf voor de gek moeten houden door middel van psychologie om zonder porno te kunnen leven. Dat is niet waar; onthoud dat de optimist het glas als halfvol ziet en de pessimist als halfleeg. In het geval van porno is het glas leeg, maar de gebruiker ziet het als vol. Er zijn geen voordelen aan het gebruik van internetporno. De gebruiker is gehersenspoeld om te denken dat die er wel zijn. Zodra je jezelf begint te vertellen dat je geen porno nodig hebt of wilt, zal het in korte tijd vanzelf gaan. Later hoef je het niet eens meer te zeggen, omdat je de prachtige waarheid zelf ziet. Dit is het laatste wat je moet doen — maar zorg ervoor dat het niet het laatste is dat je doet.